Dolny Śląsk to jeden z najpiękniejszych zakątków naszej pięknej Ojczyzny – Polski. Położony w południowo–zachodniej części kraju przy granicy z Republiką Federalną Niemiec i Republiką Czeską, region słynie z wielu zamków, założeń pałacowo–parkowych, dworów, klasztorów, katedr i kościołów, dlatego nazywany jest często „Polską Doliną Loary”, na wzór tej słynnej francuskiej. Przez ten obszar przepływa jedna z największych polskich rzek– Odra wraz z wieloma mniejszymi rzekami. Natomiast w południowej części województwa wzdłuż granicy z Czechami ciągnie się masyw gór Sudetów. Na obszarze tym znajdują się parki narodowe oraz krajobrazowe, co sprawia, że województwo dolnośląskie jest jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów Polski. Oprócz tych słynnych obiektów takich jak: zamek Książ w Wałbrzychu, Czocha w Suchej, Grodno w Zagórzu Śląskim czy Bolków, jest wiele innych mniejszych, nieznanych, ale niejednokrotnie także ciekawych, osnutych tajemnicą zabytkowych budowli, położonych w bliższej lub dalszej odległości od historycznej stolicy dzielnicy Śląska. Jednym z wielu takich właśnie budynków jest pałac położony w Sadowicach Wrocławskich. Miejscowość ta leży w bliskim położeniu Wrocławia w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie, w obszarze Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy.
Pierwsze informacje o tym pałacu pochodzą z drugiej połowy XVI wieku, kiedy to ówczesnym właścicielem tego obiektu był Sebald Sauermann. Pod koniec XVIII wieku pałac uległ przebudowie z inicjatywy Gottloba Albrechta Saurmy. W pierwszych latach XX stulecia obiekt ten został przebudowany przez jego ówczesnego gospodarza Gustawa von Johnstona, który pozostał jego właścicielem do zakończenia II wojny światowej w 1945 roku.[i]
Źródło:https://polska-org.pl/862533,foto.html?idEntity=518321
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_w_Sadowicach#/media/Plik:Herb_Johnston.jpg
Po II wojnie światowej został częściowo zniszczony, a pod koniec lat 50. także opuszczony. W 1968 roku obiekt przeznaczono na zakład resocjalizacyjny. W kolejnych latach był wielokrotnie remontowany. Ostatni raz w 2007 roku.[ii] W pobliżu pałacu znajdują się budynki gospodarcze, park oraz mauzoleum rodziny von Saurma wraz z grobowcem powstałym w końcu XVIII i na początku XIX wieku. Budynek wybudowany jest w stylu klasycystycznym. Obecnie wygląda tak:
Źródło: https://polska-org.pl/5207901,foto.html
Jak już wyżej wspomniałem od końca lat 60. XX wieku do czasów obecnych pałac pełni funkcję zakładu resocjalizacyjnego. W niniejszym założeniu pałacowo-parkowym mieści się również grobowiec wspomnianego wyżej ówczesnego właściciela tego obiektu– Gustawa von Johnstona. Jego pełne imię i nazwisko brzmiało: Gustav Sebastian Aleksander von Johnston und Kroegeborn. Urodził się we Wrocławiu (Breslau) w 1869 roku, a zmarł w 1933 roku w Sadowicach (Sadewitz).[iii]
Z inskrypcji grobowca wynika, że był dyrektorem prowincji wrocławsko-brzeskiego księstwa, szambelanem dworu królestwa pruskiego, majorem w stanie spoczynku I kompanii regimentu, Wielkim Księciem Elektorem Śląska, kawalerem zakonu Joannitów, oraz kawalerem Krzyża Żelaznego I i II klasy.[iv]
Źródło: https://polska-org.pl/862537,foto.html?idEntity=5894296
Tak oto niewielka miejscowość w gminie Kąty Wrocławskie położona w bliskiej odległości od Wrocławia skrywa wielkie tajemnice historii, które warto zwiedzić i poznać. To tylko mały fragment bardzo bogatej, długiej i ciekawej historii Dolnego Śląska.
Bibliografia:
Opracowując niniejszy artykuł, oprócz opracowania własnego korzystałem z następujących źródeł:
- Grygiel, „Gmina Kąty Wrocławskie, Przewodnik po historii i zabytkach”,
Kąty Wrocławskie 2012.
- https://zabytek.pl/pl/obiekty/sadowice-palac
- https://www.geni.com/people/Gustav-von-Johnston-und-Kroegeborn/6000000021609061825
- https://polska-org.pl/862533,foto.html?idEntity=518321
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_w_Sadowicach#/media/Plik:Herb_Johnston.jpg
- https://polska-org.pl/5207901,foto.html
- https://polska-org.pl/862537,foto.html?idEntity=5894296
Opracował:
Maciej Ziobro
[i] D. Grygiel, „Gmina Kąty Wrocławskie, Przewodnik po historii i zabytkach”, Kąty Wrocławskie 2012, s. 107.
[ii]https://zabytek.pl/pl/obiekty/sadowice-palac
[iii]https://www.geni.com/people/Gustav-von-Johnston-und-Kroegeborn/6000000021609061825
[iv] D. Grygiel, „Gmina Kąty Wrocławskie, Przewodnik po historii i zabytkach”, Kąty Wrocławskie 2012, s. 108.